Dansen met Janssen YouTube-video is niet misleidend

RCC CvB 22 december 2021, RB 3591, LS&R 2016; Dossiernr: 2021/00326 (Dansen met Janssen) Misleiding. De klacht is gericht tegen een YouTube video betreffende ‘Dansen met Janssen’ en een tweet van Hugo de Jonge waarin de video is verwerkt. De klager stelt dat de campagne ‘Dansen met Janssen’ tot doel heeft jongeren te verleiden tot vaccinatie waarbij vrijheden in het vooruitzicht werden gesteld die niet gerelateerd zijn aan de kenmerken van het geneesmiddel. Er is geen sprake van voorlichting, maar van een oproep om gebruik te maken van het specifieke COVID-19 vaccin van Janssen, wat de uitingen tot publieksreclame voor een geneesmiddel maakt. De uitingen voldoen niet aan de Geneesmiddelenwet en evenmin aan de regels van de Code Publieksreclame voor Geneesmiddelen (hierna: CPG). De commissie heeft geoordeeld dat de YouTube video in kwestie reclame is en dat deze in strijd is met art 5 NRC. De staat stelt nu dat de Commissie heeft de uitingen ten onrechte als reclame aangemerkt en heeft een onjuist toetsingskader en een onjuist feitelijk kader toegepast.

Het College oordeelt dat de toetsing aan artikel 5 NRC dient plaats te vinden naar de stand van zaken die gold ten tijde van het publiceren van de uiting en de actualiteit waarop de uiting zich, gelet op zijn inhoud, duidelijk richt. De Staat heeft onweersproken gesteld dat men toen direct na het toedienen van het Janssen-vaccin toegang had tot locaties en evenementen waarvoor een QR-code vereist was, zonder dat men een bepaalde wachtperiode in acht hoefde te nemen. Het College wijkt daarom af van het oordeel van de Commissie dat de YouTubevideo het ten onrechte doet voorkomen dat men na het vaccineren met het Janssen-vaccin zekerheid had over belang dat de tweet gebruikte hashtag #dansenmetjanssen verwijst naar de overheidscampagne waarvan de in de tweet verwerkte YouTubevideo deel uitmaakt. In de tekst van de hashtag kan niet een afzonderlijke, voldoende bepaalbare aanprijzing worden gelezen. De tweet bevat verder alleen feitelijke mededelingen die niet aanprijzend van aard zijn, zodat uitsluitend de in de tweet verwerkte YouTubevideo resteert, waarvan hiervoor is geoordeeld dat die niet in strijd is met de NRC. Het College oordeelt dat de YouTubevideo en de tweet niet in strijd met de NRC zijn en vernietigt de bestreden beslissing en wijst de klacht alsnog geheel af.

8. De toetsing aan artikel 5 NRC dient plaats te vinden naar de stand van zaken die gold ten tijde van het publiceren van de uiting en de actualiteit waarop de uiting zich, gelet op zijn inhoud, duidelijk richt. Dit betreft specifiek de situatie eind juni 2021. De Staat heeft onweersproken gesteld dat men toen na het toedienen van het Janssen-vaccin en het administratief verwerken daarvan, direct toegang had tot locaties en evenementen waarvoor een QR-code vereist was, zonder dat men een bepaalde wachtperiode in acht hoefde te nemen. Pas later (na de publicatie van de video) is deze regeling gewijzigd. Voor zover de YouTubevideo suggereert dat vaccineren met het Janssen-vaccin direct toegang tot locaties en evenementen biedt, was dat feitelijk correct in de situatie die gold toen de uiting werd gepubliceerd en actueel was. Ten aanzien van reizen wordt in de video niet de indruk gewekt dat men dit meteen na de vaccinatie zonder belemmeringen kan doen. Een van de geïnterviewden zegt dat hij een maand na de vaccinatie gaat reizen en de andere persoon die over reizen praat, laat zich niet uit over de termijn waarop hij dit gaat doen. Het College wijkt daarom af van het oordeel van de Commissie dat de YouTubevideo het ten onrechte doet voorkomen dat men na het vaccineren met het Janssen-vaccin zekerheid had over het kunnen uitgaan en festivals bezoeken. De inhoud van de video is in overeenstemming met de destijds geldende realiteit, die werd bepaald door de toen gunstige relatief lage besmettingscijfers en ziekenhuisopnames. De niet-voorzienbare ongunstige ontwikkelingen die zich daarna hebben voorgedaan, zijn voor de beoordeling van de uiting (die naar het moment van publicatie moet plaatsvinden) niet relevant. De YouTubevideo wekt geen onjuiste verwachtingen over de voordelen die het Janssen-vaccin destijds bood. Over de mate van bescherming worden in de video geen specifieke mededelingen gedaan.